Kalemişi Dergisi
www.kalemisidergisi.com
Cilt 9, Sayı 19  2021/Güz  (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: )
Ezgi TEMEKOĞLU

NO Makale Adı
1642415265 İSTANBUL’DA BULUNAN SİYER-İ NEBİ YAZMALARINA AİT MİNYATÜRLERDEKİ UÇAR VAZİYETTEKİ MELEK TASVİRLERİ

Siyer-i Nebi, Darir tarafından 14. yüzyıl sonunda Mısır’da Memlük Sultanı Berkuk için Türkçe yazılmış bir eserdir. Yazılışından yaklaşık iki yüz yıl sonra Osmanlı Sultanı III. Murat, eserin resimli nüshasını istemiştir. Eser, saray nakkaşhanesinde 1595 yılında altı cilt olarak hazırlanmıştır. Günümüze beş cildi ulaşan bu eser; Hz. Muhammed (s.a.v.)’in hayatını ayrıntılarıyla anlatır ve içerisinde belgelere göre 814 minyatür yer alır. Topkapı Sarayı müzesinde TSMK H.1221, TSMK H.1222, TSMK H.1223 numaralı orijinal nüshalar yer alırken, Türk ve İslam Eserleri Müzesinde ise Dublin Chester Beatty Library’de bulunan nüshanın kopyası TİEM 1974 nolu nüsha yer almaktadır. Siyer-i Nebi yazmasına ait minyatürler Osmanlı Klasik Dönemi resim sanatının özelliklerini taşımaktadır. Hz. Muhammed (s.a.v.)’in hayatını anlatan eserin minyatürlerindeki melek tasvirleri, genel olarak farklı renklerde ve farklı pozisyonlarda karşımıza çıkmaktadır. Siyer-i Nebi yazmasına ait melekleri, uçar vaziyette, ayakta durur vaziyette, oturur vaziyette, at üzerinde olanlar şeklinde değerlendirmek mümkündür. Bu çalışmada İstanbul’da bulunan Siyer-i Nebi yazmalarına ait minyatürlerde farklı konumlarda tasvir edilen meleklerden uçar vaziyettekiler ele alınmıştır. Uçar şekilde verilen melekler, iki veya dört kanatlı, bir kanadı aşağı bir kanadı yukarı bakanlar ve kanatları çapraz şekilde olanlar olarak farklı şekillerde tasvir edilmişlerdir. Söz konusu melek tasvirleri, kıyafet ve renk kullanımı, el ve kol hareketleri ile yüz tipleri yönüyle değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Minyatür, Siyer-i Nebi, melek, Darir