Kalemişi Dergisi
www.kalemisidergisi.com
Cilt 8, Sayı 17  Kış 2020  (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: )
Müzeyyen AYGÜN

NO Makale Adı
1611482913 KÜTAHYA ZEYBEK GİYİMİNDEN BİR ÖRNEK: KELLEPOŞ

Tarihi bir kent, medeniyetlere beşiklik etmiş vilayet ve şehzade sancağı olan Kütahya aynı zamanda zeybekler şehridir. Anadolu uygarlıklarının beşiği kabul edilen Kütahya; zengin birikime sahiptir. Frigyalılara kadar uzanan bir geçmişi vardır. Kütahya’nın sahip olduğu bu kültürel değerler içinde işlemeli kıyafetlerin ayrı bir yeri vardır. Tarihi zeybek kıyafetleri ve aksesuarları bu zengin köklü kültür miraslarımızdandır. Bu kültürel miraslarımızın araştırılıp günümüz sanat ürünleri arasında yorumlanması ve gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir. Araştırmanın amacı, Kütahya Zeybek giyiminde önemli bir yeri olan Kellepoşların kumaş, işleme, renk, süsleme, motif, motiflerin sembolik anlamları, kompozisyon ve biçim özelliklerini ortaya koyarak, bu özelliklerin gelecek kuşaklara aktarılmasına katkı sağlamaktır. Bu bağlamda zeybek giyiminin baş aksesuarından olan Kellepoşlar araştırılarak kayıt altına alınmıştır. İnceleme altına alınan örneklerin hiçbiri yayınlanmamış ve sergilenmemiştir. Bu nedenle araştırma için önemlidir. Araştırmada Kütahya zeybek giyiminin baş aksesuarlarında olan Kellepoş hakkında kaynak araştırması yapılmıştır. Saha araştırmaları yapılarak fotoğrafları çekilmiş desenleri dijital olarak çizilmiştir. Gözlem fişi ile on adet Kellepoş’un renk, süsleme, motif, kompozisyon ve biçim özellikleri belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini Kütahya, Örneklemini ise Kütahya ili zeybek giyimi baş aksesuarlarından olan on adet Kellepoş oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre Kellepoşların bezemelerinde, geometrik ve sembolik motiflerin kullanıldığı görülmüştür. Kellepoşların bezemesinde işleme tekniği ile yapılan süslemelerden serbest stil iğlerden düz iğneler; oyulgama iğnesi ve makine dikişi, ilmikli iğnerden; zincir iğnesi ve düz dolgu tekniklerinin kullanıldığı görülmüştür. Çapraz iğne grubundan olan kanava-kanaviçe tekniği de işlemelerde kullanılmıştır. Kellepoşların üst kısımlarının kafaya oturması için dikiş tekniği ile yapılan süslemelerden olan oyulgama iğnesi ve zikzak büzgü uygulandığı görülmüştür. İşlemelerde tek renkli, iki renkli ve çok renkli sistemle çalışıldığı tespit edilmiştir. Kellepoşların uç kısımlarını temizlemek hem de süslemek amacı ile boncuk veya tığ oyası ya da elde makine dikişi uygulandığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen sonuçlara dayalı olarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kütahya, Zeybek Giyimi, Kellepoş