Kalemişi Dergisi
www.kalemisidergisi.com
Cilt 7, Sayı 14  Bahar 2019  (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: )
Ahmet DALKIRAN

NO Makale Adı
1552129448 ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE HALAY TEMASI

Türk kültüründe halay, kökleri milattan önceki dönemlere, hatta tarih öncesi çağlara uzanan bir tören dansı/oyunudur. Günümüz Anadolu’sunda düğün, nişan, kına gecesi ve dini/resmi bayramlarda düzenlenen törenlerde, doğum, askere uğurlama, vb. gibi her türlü sosyal uygulamada hala oynanmaktadır. Bugün Orta Asya ve Anadolu’da bulunan, milattan önceki yıllara ait kaya resimlerinde görülen halay oynayan figürler ile davul ve halay başının tuttuğu mendil dahil bir çok özelliğin, günümüzde Anadolu’da oynanan halayla tıpa tıp benzeştiği görülmektedir. Bu durum eski bir kültürel mirasın, Anadolu halk kültüründe, değişmeksizin yaşatıldığını göstermektedir. Türkiye’de halay (halk oyunları) hakkındaki ilkyazı 1900 yılında yazılmıştır. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte halk kültürüne verilen önem artmış, aydın kesim tarafından çeşitli alan araştırmaları yapılmıştır. Resim sanatında ise halayla ilgili ilk örnekler 1938-43 yılları arasında düzenlenen yurt gezilerine katılan ressamların eserlerinde görülmeye başlamıştır. Bu nedenle araştırma konusu 1940-2019 yılları arasında eserlerinde halay teması görülen sanatçılardan Bedri Rahmi Eyüboğlu, İbrahim Balaban, Mustafa Esirkuş, Nuri Abaç, Kayıhan Keskinok, Mehmet Pesen, Necdet Kalay, Rauf Tuncer ve Saim Dursun’un eser örnekleri ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca halayın, Türk resmindeki yansımalarına dair herhangi bir araştırmaya rastlanmaması nedeniyle, araştırmanın ilgili literatüre önemli katkılar yapacağı düşünülmüştür. Araştırmada nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: halay, Türk kültürü, Türk sanatı, Türk resmi, sanat, resim